Meer technologie, meer mens: Hoe de digitalisering ons en onze werkvloer menselijker maakt.

Jouw huis staat misschien in een dorp of stad in België, maar de wereld waarin je leeft is een nieuwe plek: Digitalis. Het is een land met 4,5 miljard inwoners die allemaal met elkaar verbonden zijn door het internet. Denk er maar eens over na: je bestelt vandaag een paar schoenen via Zalando in Duitsland en morgen worden die aan je deur geleverd. Die avond luister je naar het Zweedse Spotify of kijk je een film via het Amerikaanse streamingplatform Netflix. Je mag dan wel in je zetel zitten terwijl je dat doet, maar je bent geconnecteerd met de hele wereld.

Toch is niet het internet de grootste vernieuwing van de afgelopen jaren. Dat kleine ding in je broekzak heeft pas écht tot de digitalisering van onze maatschappij gezorgd. Sinds de komst van de smartphone hoef jij immers niet meer aan je computer te zitten om op het internet te raken. Je hebt op elk moment op elke plaats je voornaamste vorm van communicatie met de wereld, je encyclopedie, je muziekcollectie, je wegenkaarten, je supermarkt… bij de hand. Dat maakt natuurlijk een wereld van verschil. Wie denkt dat er nog steeds een online en offlinewereld bestaat heeft het grondig mis. En die transformatie onderschatten we. Als we alleen al berekenen hoeveel alles wat er in jouw smartphone zit waard zou geweest zijn in 1989, komen we uit op zo’n 30 miljoen euro. Dat 95% van onze Belgische bevolking daar vandaag voor zo’n 250 euro toegang toe heeft, maakt een groot maatschappelijk verschil.

Het zal er net voor zorgen dat er meer jobs ontstaan. Sterker nog: de komst van AI is het startschot voor de meest menselijke industriële revolutie in onze geschiedenis. Waar de vorige revoluties vooral gebasseerd waren op vervuilende en beperkte grondstoffen is de Vierde Industriële Revolutie gebasseerd op een grondstof die geen materiaal verbruikt en die we eindeloos kunnen blijven delen met de miljarden inwoners van Digitalis: kennis. De vraag is natuurlijk alleen wat die revolutie voor jouw organisatie en je medewerkers kan betekenen en hoe jij je onderneming kan heruitvinden om alles uit die opportuniteit te halen. Het zijn immers niet de technologiebedrijven, maar wel de bedrijven die de technologie onder de knie krijgen die succesvol zullen zijn.

De digitale technologie bestaat niet alleen uit wat gadgets. De digitalisering zorgt voor een fundamentele verandering in onze maatschappij. Hoewel er in onze samenleving vaak een foute perceptie heerst van mensen die enkel nog op hun scherm zitten, kan de digitalisering onze samenleving net menselijker maken. Dat we in een mum van tijd wereldwijd al onze informatie met elkaar kunnen delen en we zo bijvoorbeeld in recordtijd een vaccin tegen het coronavirus kunnen creëren, is daar maar één voorbeeld van.

Dankzij de digitale technologie kunnen we niet alleen met 4,5 miljard mensen in de wereld communiceren, maar ook met de mensen om ons heen als die even minder dicht bij ons kunnen zijn. Een vriend of familielid die op Erasmus gaat, een leerkracht die van thuis uit les kan geven tijdens een pandemie, een webinar met 200 leidinggevenden zonder dat ook maar één van hen kostbare tijd moet verspillen in de file.

Naast een sterkere connectie kan de digitale technologie ons ook gezonder maken. Zo verlaagde artificiële intelligentie de foutratio bij de diagnose van borstkanker van 34% naar 2%, en zelfs daar is nog potentieel tot verbetering.

Een derde manier waarop de technologie een positieve impact heeft op ons menselijke welzijn is tijdswinst. Wanneer je bijvoorbeeld de optie hebt om een paar dagen per week van thuis uit te werken en je daarmee gemiddeld twee uur per dag uitspaart, heb je plots veel meer tijd. Die tijd zou je kunnen verspillen aan nog meer werken of aan scrollen op sociale media, maar je kan er ook bewust voor kiezen om die tijd te investeren in zaken die je echt belangrijk vindt, zoals je familie, je vrienden, je hobby’s, je mentale en fysieke gezondheid… Veel menselijker dan dat wordt het niet.

Voor onze betovergrootouders lijken we vast allemaal aliens, en eigenlijk zijn we ook echte supermannen en -vrouwen geworden.  Sterker nog, we zijn een nieuw specimen: de homo digitalis. Dat geldt ook voor je medewerkers en dat heeft vanzelfsprekend gevolgen voor je HR management. In een wereld die zo snel evolueert is het belangrijker dan ooit om de juiste mensen aan boord te hebben. Maar dat is tegelijkertijd ook veel moeilijker, want de war for talent laait heviger dan ooit. Als HR manager zal je dus ook op een andere manier moeten inzetten op aanwerving en retentie.

De pool aan potentiële medewerkers is vaak veel groter dan het vijvertje waar bedrijven in vissen. Om al die mensen aan te spreken moet je er als HR manager voor zorgen dat je vacatures een meer inclusief en divers publiek van kandidaten aanspreken. Zo wordt niet alleen je kandidatenpool uitgebreid, maar creëer je op termijn ook een team dat veel beter aansluit bij de maatschappij en je consumenten. Een inclusiever team met meer diversiteit neemt ook meer diverse en inclusieve beslissingen die een grotere groep consumenten aan je organisatie zullen kunnen binden.

Een divers team samenstellen is één zaak, maar al die verschillende mensen ook aan je organisatie binden is nog een andere uitdaging. Enkel wanneer er op de werkvloer ook een sfeer heerst waar al je medewerkers zich goed bij voelen, zullen ook al die verschillende mensen graag bij je blijven werken. Investeer dus in een inclusieve sfeer op de werkvloer.

Duurzaamheid, een goede work-life integration, welzijn op de werkvloer: het zijn zaken waar jonge medewerkers bewust naar op zoek gaan in hun zoektocht naar een job en waar je dus op zal moeten inzetten in de war for talent.

Technologie neemt ons werk niet over, maar het verandert wel de manier waarop we werken. Dat vraagt een inspanning van jou als leidinggevende, maar ook van je medewerkers. Een nieuwe manier van werken onder de knie krijgen, gaat niet vanzelf. Het is jouw verantwoordelijkheid als leidinggevende om je mensen hierin te begeleiden en ze mee te krijgen in je verhaal.

In plaats van afscheid te nemen van een gedeelte van je medewerkers omdat ze niet mee zijn met de vernieuwingen in je organisatie en vervolgens op zoek te gaan naar nieuwe talenten waar nu al een tekort aan is, kan je er ook voor kiezen om 100% van je werknemers aan boord te houden. Dat kan je doen door ze op een goede manier te begeleiden. Leg je mensen uit wat AI voor hen en voor de organisatie kan beteken. Biedt de nodige opleidingen aan en coach je medewerkers ook on-the-job wanneer ze hun nieuwverworven kennis toepassen op de werkvloer.

Sinds de coronacrisis kiezen steeds meer bedrijven voor een hybride werkvorm tussen werken op kantoor en thuiswerk. Maar ook op kantoor is hybride werken de toekomst. Investeer in een meer efficiënte workspace. Hoewel heel wat medewerkers productiever blijken te zijn tijdens het thuiswerken, speelt het kantoor sinds de pandemie een uitermate belangrijke rol in het behouden van een sterke bedrijfscultuur, het aanmoedigen van de creativiteit van je mensen, het onthaal van klanten en leveranciers en het oplossen van complexe problemen. Door te investeren in de nodige tools, ruimtes op kantoor bewuster in te delen en in te richten en digitale technologie op een goede manier te introduceren, motiveer je jouw medewerkers om optimaal met elkaar samen te werken, van thuis uit én op kantoor.

In België heerst een bijzondere paradox. Hoewel bedrijven nieuwe technologieën aanbieden aan consumenten is de situatie voor veel medewerkers op kantoor anders. Consumenten in België zijn volledig geconnecteerd. Ze zijn mee met de digitale revolutie en schakelen de technologie in allerlei domeinen van hun leven in. Wanneer ze vervolgens op hun werk aankomen worden ze daar vaak nog geconfronteerd met verouderde procedures en tools. Het spreekt voor zich dat dit voor frustraties kan zorgen. Voor de eerste keer staan medewerkers voor op de bedrijven waarvoor ze werken en is het belangrijker dan ooit om je business up-to-date te houden.

Gelukkig is dat geen al te grote ramp en is er nog tijd om die trein te halen. Tenminste als je hier en nu de digitale revolutie omarmt en jezelf als leidinggevende de vraag stelt: hoe kunnen we ons bedrijf heruitvinden en ervoor zorgen dat we met succes een bright future tegemoet gaan.

Wil je graag meer weten? In de boeken ‘Digitalis’ en ‘Homo digitalis’ licht Thierry Geerts de ontelbare mogelijkheden van de digitalisering uitgebreid toe.